Sống chung với chứng giảm tiểu cầu miễn dịch mãn tính (ITP), một chứng rối loạn máu đặc trưng bởi số lượng tiểu cầu thấp, có thể gây căng thẳng. Bạn có thể cảm thấy căng thẳng khi tham gia vào một số hoạt động có nguy cơ chảy máu hoặc bầm tím, chẳng hạn như đi xe đạp hoặc thậm chí làm các công việc nhà bếp đơn giản. Và trong ITP nghiêm trọng hơn, bạn có thể bị bầm tím ngay cả khi hoạt động hàng ngày.
Đối với hầu hết những người bị ITP, điều trị bằng cách sử dụng các loại thuốc ngăn chặn sự tấn công của hệ thống miễn dịch vào tiểu cầu của bạn - ít nhất là ban đầu, cho đến khi mức tiểu cầu của bạn đủ cao. Nhưng điều trị bằng thuốc chỉ là một phần của việc chủ động quản lý tình trạng này có ý nghĩa như thế nào.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, có ITP có nghĩa là bạn có thể được hưởng lợi từ việc suy nghĩ lại cách bạn chăm sóc bản thân theo nhiều cách khác nhau, từ cách bạn tập thể dục và nấu ăn đến cách bạn ưu tiên giấc ngủ, cách bạn chuẩn bị. để và điều trị các vết thương nhẹ đối với những loại thuốc không kê đơn mà bạn sử dụng. Đồng thời, điều quan trọng là phải tìm cách tham gia vào các hoạt động mà bạn yêu thích, đồng thời hạn chế nguy cơ bị thương.
Thực hiện theo các chiến lược tự chăm sóc bản thân này có thể giúp bạn đạt được sự cân bằng phù hợp giữa giữ an toàn và sống cuộc sống đầy đủ nhất với ITP.
1. Biết cơ thể của bạn và những gì cần chú ý.
“Tôi nghĩ rằng một phần quan trọng của việc tự chăm sóc bản thân là biết những gì cần tìm,” Terry B. Gernsheimer, MD, một nhà huyết học và giáo sư về y học và huyết học tại Đại học Y khoa Washington ở Seattle cho biết. “Để biết chấm xuất huyết [một chấm nhỏ màu đỏ trên da do chảy máu] trông như thế nào [và] để nhận biết khi bạn tự va vào mình, hãy nói, 'Nếu một vết bầm lớn xuất hiện, tôi biết nó đến từ đâu.'"
Điều này cũng có nghĩa là thường xuyên theo dõi cơ thể của bạn để tìm vết bầm tím, đặc biệt là những vết bầm tím không rõ nguyên nhân, Tiến sĩ Gernsheimer nói. Vết bầm tím bất thường hoặc kỳ kinh nguyệt nặng hơn bình thường có thể cho thấy số lượng tiểu cầu của bạn đang giảm, và bạn nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra.
2. Hãy thận trọng để tránh bị thương.
Có một số hoạt động mà bạn có thể không nên làm nếu có ITP, chẳng hạn như đạp xe leo núi hoặc leo núi có tác động mạnh. Nhưng ngay cả những công việc hàng ngày cũng có thể đòi hỏi sự cẩn trọng hơn.
Điều quan trọng là phải là một người lái xe rất thận trọng, Claudia Tellez, MD, một nhà huyết học và bác sĩ ung thư tại Northwestern Medicine ở Chicago, cho biết, vì một người bị ITP có thể gặp tai nạn xe hơi nguy hiểm hơn. Và khi bạn đang nấu ăn hoặc chuẩn bị thức ăn, “Hãy dành thời gian, di chuyển chậm rãi, lưu ý khi bạn cầm một dụng cụ sắc nhọn trong tay,” cô ấy thúc giục. “Hãy nghĩ về những việc bạn có thể làm để tránh tạo ra nguồn chảy máu đó.”
3. Hãy chuẩn bị cho những chấn thương.
“Vấn đề quan trọng là phải chuẩn bị cho trường hợp một đợt chảy máu xảy ra,” Tiến sĩ Tellez nói, vì không thể tránh khỏi việc bạn sẽ tự làm mình bị thương và chảy máu vào một thời điểm nào đó. Điều này có nghĩa là có sẵn băng và miếng gạc và ấn nhẹ lên vết cắt khi đắp.
Mặc dù một số người mắc ITP có nguy cơ chảy máu cao và sẽ cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt hơn đối với vết thương, chẳng hạn như thuốc bôi hoặc thuốc uống, hầu hết những người mắc ITP có thể điều trị vết cắt nhỏ theo cách thông thường Tellez nói.
4. Luôn hoạt động, an toàn.
Ngoài các môn thể thao tiếp xúc, hầu hết các hình thức hoạt động thể chất đều an toàn cho phần lớn những người mắc bệnh ITP, Tellez nói. Tuy nhiên, “Bạn cần phải cân nhắc kỹ hơn về cách bạn tham gia vào môn thể thao của mình,” cô lưu ý. "Bạn không muốn tập thể dục ngoài trời vào một ngày trơn trượt, khi có thể có băng."
Các hoạt động là lựa chọn đặc biệt tốt cho những người mắc ITP bao gồm bơi lội, đạp xe cố định, yoga và các lớp tập thể dục nhóm trong nhà, theo Tellez. Chạy bộ ngoài trời hoặc trên máy chạy bộ cũng thường tốt, "miễn là bạn không cẩn thận để không đi bộ."
Xe đạp cố định là một cách an toàn để duy trì hoạt động khi bạn có ITP.
5. Thực hành các kỹ thuật quản lý căng thẳng.
Yoga, thiền, hình ảnh có hướng dẫn và các phương pháp thực hành tâm trí - cơ thể khác có thể đặc biệt có lợi cho những người bị ITP, Tellez nói. “Bạn muốn có sự giao tiếp tốt giữa não và cơ thể của mình” để thúc đẩy sự phối hợp và tránh chấn thương, cô ấy lưu ý. Nguy cơ chấn thương của bạn cũng có thể giảm xuống nếu những thực hành này giúp bạn giảm căng thẳng. Cô nói: “Trong những tình huống căng thẳng, chúng ta đột nhiên mất kiểm soát. "Chúng tôi đang cắt khoai tây và đột nhiên chúng tôi không có ở đó, và đó là lúc bạn sẽ trượt chân và cắt chính mình."
Giảm căng thẳng thông qua các kỹ thuật tâm trí - cơ thể cũng có thể giúp hệ thống miễn dịch của bạn hoạt động tốt hơn. Tellez nói: “Nếu bạn thường xuyên lo lắng, hệ thống miễn dịch của bạn sẽ không hoạt động tốt nhất. "Và chúng tôi muốn hệ thống miễn dịch bình tĩnh và điều tiết nhất có thể, bởi vì khi hệ thống miễn dịch bị viêm và không được kiểm soát, ITP sẽ hoạt động nhiều hơn."
6. Cẩn thận mồm miệng.
Khi bạn bị ITP, điều quan trọng là tránh ăn bất cứ thứ gì - thực phẩm, thuốc và bất kỳ loại vitamin hoặc chất bổ sung nào - có thể cản trở khả năng đông máu của bạn.
“Các loại thuốc như aspirin hoặc ibuprofen, và một số chất bổ sung như dầu cá, làm thay đổi cách hoạt động của tiểu cầu,” Tellez nói. "Và do đó, họ sẽ có khả năng khiến ai đó có nguy cơ bị chảy máu cao hơn."
Nghiên cứu về thực phẩm và ảnh hưởng của chúng đối với chức năng tiểu cầu còn hạn chế, nhưng hãy chú ý đến cảm giác của bạn sau khi ăn một số loại thực phẩm và tránh những thực phẩm khiến bạn cảm thấy tồi tệ hơn.
7. Giữ mọi người xung quanh bạn trong vòng lặp.
Mặc dù bạn có thể muốn giữ ITP cho riêng mình, nhưng làm như vậy có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của bạn trong một số tình huống nhất định, Tellez nói. “Những người khác xung quanh bạn thực sự cần biết trong trường hợp khẩn cấp khi bạn không thể tự nói. Bạn bè của bạn nên biết, đối tác của bạn nên biết, con cái của bạn nên biết. ”
Nhân viên y tế và các chuyên gia y tế khác, Tellez lưu ý, sẽ điều trị một người bị thương có ITP theo cách khác, bao gồm cả việc quản lý tiểu cầu theo một quy trình khác. Đôi khi, điều này có thể có nghĩa là sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.
8. Ưu tiên giấc ngủ.
Thường xuyên có một giấc ngủ ngon sẽ giúp đảm bảo hệ thống miễn dịch của bạn hoạt động trơn tru nhất có thể. Gernsheimer nói: “Có những dữ liệu cho thấy hệ thống miễn dịch của bạn sẽ không như thế nào nếu bạn không ngủ đủ giấc. “Đó là một phần của lối sống lành mạnh và tôi chắc chắn rằng có nhiều tác động” đối với sức khỏe của bạn do thiếu ngủ.
Mặc dù nhu cầu ngủ ở mỗi người là khác nhau, nhưng hầu hết người lớn cần 7 đến 9 giờ mỗi đêm để có sức khỏe tối ưu. Ngủ quá nhiều cũng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe, mặc dù nghiên cứu ủng hộ điều này ít được thành lập.
9. Hãy giao tiếp và vui chơi.
Làm hầu hết mọi thứ đều có nguy cơ bị thương, nhưng điều quan trọng là không để điều này cản trở cuộc sống khi bạn có ITP. “Nếu chúng ta sống trong một bong bóng, chúng ta có lẽ sẽ tốt hơn nếu xét về rủi ro cấp tính,” Tellez lưu ý. “Tuy nhiên, chúng tôi muốn tìm ra sự cân bằng nào đó, nơi mọi người thực sự có thể sống cuộc sống tốt nhất của mình nhưng vẫn phải cẩn thận và không làm những điều liều lĩnh.”
Bạn nên thoải mái tham gia hầu hết các trò chơi và hoạt động với bạn bè, Tellez nói, nhưng bạn có thể cần phải sửa đổi hoặc từ chối các lựa chọn rủi ro cao hơn. “Nếu bạn bè của bạn quyết định chơi bóng đá hoặc bóng mềm, bạn có thể không làm được điều đó,” cô lưu ý. "Có thể bạn sẽ cổ vũ bên lề hoặc làm trọng tài."
10. Tìm kiếm giáo dục và hỗ trợ.
“Tôi là một người rất thích tự giáo dục bản thân để thực sự hiểu chuyện gì đang xảy ra,” Tellez nói. “Tôi nghĩ rằng nó khiến bạn dễ bị biến chứng hơn nếu bạn không có nhận thức về những gì đang xảy ra” trong cơ thể mình.
Kết nối với những người khác trực tuyến hoặc trong một nhóm hỗ trợ địa phương có thể giúp bạn biết được điều gì sẽ xảy ra với ITP, nhưng điều quan trọng là phải đảm bảo rằng bất kỳ diễn đàn trực tuyến nào bạn truy cập đều được kiểm duyệt và cung cấp thông tin chính xác. Ngoài ra còn có các trang web cung cấp thông tin về ITP theo cách có thể truy cập, bao gồm cả trang web cho Hiệp hội Hỗ trợ Rối loạn Tiểu cầu (PDSA).
Để hiểu rõ về cách quản lý ITP, bạn nên đọc phần rối loạn. Tellez nói: “Nó không nhất thiết phải là những trang văn học nặng nề. “Đó chỉ là một số khái niệm cơ bản, một số gạch đầu dòng về những việc cần làm. Chỉ vài điều đó thôi cũng có thể rất hữu ích ”.
Sưu tầm: https://www.everydayhealth.com/
